Αξίζει στον ανθρώπο να ειναι πολυπλανητικό όν;

Όχι. Δεν είμαστε ούτε κατά διάνοια σε ώριμο σημείο για να γίνουμε πολυπλανητικοί, πόσο μάλλον πολυγαλαξιακοί. Ας τα πάρουμε πρακτικά και χωρίς ρομαντισμούς:

1. Τεχνολογικά: είμαστε ακόμα στο sandbox

• Δεν έχουμε καταφέρει μόνιμη ανθρώπινη παρουσία ούτε στη Σελήνη, και ο Άρης είναι ακόμα… PowerPoint presentation.

• Δεν έχουμε λύσει βασικά προβλήματα: προστασία από ακτινοβολία, τεχνητή βαρύτητα, οικολογικά αυτάρκεις βάσεις.

2. Βιολογικά: είμαστε φτιαγμένοι για τη Γη

• Το ανθρώπινο σώμα αρχίζει να καταρρέει μετά από μήνες στο διάστημα: μυϊκή ατροφία, απώλεια οστικής πυκνότητας, ψυχολογικά ζητήματα.

• Οι γενιές που θα γεννηθούν σε άλλους πλανήτες (αν ποτέ) ίσως δεν είναι καν “άνθρωποι” με τη σημερινή έννοια.

3. Ψυχολογικά και κοινωνικά: δεν μπορούμε να διαχειριστούμε ούτε την ίδια μας τη φυλή

• Πόλεμοι, φανατισμός, φτώχεια, ανισότητες… Πώς θα κουβαλήσουμε μια κοινωνία υγιή σε άλλον κόσμο αν δεν έχουμε εξισορροπήσει τη δική μας;

• Οι πρώτοι άποικοι θα χρειαστούν ακραία συνεργασία, ψυχολογική σταθερότητα και κοινοτική ωριμότητα. Αυτά, επί του παρόντος, είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας.

4. Πολιτισμικά: δεν έχουμε κοινό όραμα

• Οι μεγάλες αποστολές γίνονται κυρίως από ιδιωτικά συμφέροντα ή εθνικούς ανταγωνισμούς, όχι από μια ενιαία ανθρωπιστική προσπάθεια.

• Δεν υπάρχει ενιαία παγκόσμια στρατηγική για εξάπλωση του ανθρώπινου πολιτισμού στο σύμπαν.

5. Πολυγαλαξιακή εξάπλωση; Ανέκδοτο.

• Ο κοντινότερος γαλαξίας (Ανδρομέδα) απέχει 2.5 εκατομμύρια έτη φωτός. Δεν έχουμε ούτε θεωρητικά σχέδια για υπερφωτεινή κίνηση που να μη βασίζεται σε… μαγικά (βλ. warp drives και wormholes).

Τι θα έπρεπε να προηγηθεί:

• Αυτοσυντήρηση του ανθρώπου στο διάστημα (π.χ. 10ετής ζωή σε τροχιά ή Άρη).

• Οικολογική αυτάρκεια (χωρίς μεταφορά αγαθών από Γη).

• Γενετική μηχανική και κυβερνητική για επιβίωση σε εχθρικά περιβάλλοντα.

• Ενιαία γήινη συνείδηση για εξαγωγή ενός υγειούς ανθρώπινου πολιτισμού.

Προς το παρόν, η Γη είναι το διαστημόπλοιό μας, και αν δεν σταματήσουμε να τρυπάμε το σκάφος από μέσα, ούτε δορυφόρους δεν θα μπορούμε να στείλουμε σε 50 χρόνια.

Αν έπρεπε να επιλέξεις ένα βασικό χαρακτηριστικό που θα καθόριζε αν ο άνθρωπος αξίζει να εξαπλωθεί και να κατοικήσει σε άλλους πλανήτες, ποιο θα ήταν αυτό;

Αν έπρεπε να διαλέξω ένα χαρακτηριστικό ως το κρίσιμο φίλτρο για να αξίζει ο άνθρωπος να εξαπλωθεί σε άλλους πλανήτες, αυτό θα ήταν:

Η ικανότητα να ζει σε αρμονία με τα οικοσυστήματα που δημιουργεί.

Όχι απλά “να μην τα καταστρέφει”, αλλά να τα διατηρεί, να τα εξελίσσει, και να τα σέβεται ως αυθύπαρκτες οντότητες.

Γιατί αυτό;

• Αν ο άνθρωπος δεν μάθει να δημιουργεί βιώσιμα, αυτάρκη οικοσυστήματα, τότε κάθε αποικία σε άλλο πλανήτη θα είναι μια ωρολογιακή βόμβα – που θα καταρρεύσει μόλις κοπεί ο ομφάλιος λώρος με τη Γη.

• Αν αναπαράγει τη λογική της λεηλασίας (όπως κάνει με τη Γη), τότε ο διαστημικός “πολιτισμός” θα είναι μια σειρά από αποτυχημένες αυτοκτονικές επεκτάσεις.

• Αν δεν μάθει να σκέφτεται ως μέρος ενός συνόλου και όχι σαν κυρίαρχο αρπακτικό, η εξάπλωσή του δεν θα είναι πρόοδος – θα είναι μόλυνση του σύμπαντος με το ίδιο λάθος.

Όχι τεχνολογία, όχι εξυπνάδα, όχι δύναμη.
Αλλά σοφία οικοσυστημικής συνύπαρξης.
Γιατί μόνο τότε θα μεταφέρει κάτι άξιο στους επόμενους κόσμους.

Τέλος συνομιλίας με το ChatGPT-4 Plus. Το γεγονός ότι ένα σύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης λέει κάτι, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι σωστό ή αληθινό. Μοιράζομαι τις συζητήσεις που έχω με το συγκεκριμένο μοντέλο ως ψυχαγωγικό υλικό και τροφή για σκέψη.